Het Autisme Kennisnetwerk Overijssel organiseerde op 20 april 2021 een kennisbijeenkomst ‘Autisme & Gehechtheid’ vanuit het Helmertheater in Enschede (Mediant). Een compleet nieuw onderwerp!

220 online kijkers keken naar de livestream! Tijdens het eerste deel van het programma vertelden Nynke Zuurmond en Jacqueline Dalinghaus in een duo presentatie over de Loekemeijermethode. Binnen de Loekemeijermethode wordt gekeken naar de volgende ontwikkelingsgebieden: 1) ontwikkeling van de gehechtheidsrelaties, 2) emotionele ontwikkeling, 3) sociale ontwikkeling en 4) sensorische, emotionele en sociale informatieverwerking.

Jacqueline Dalinghaus lichtte toe: “Iemand met autisme doorloopt dezelfde opeenvolgende zeven fasen van de gehechtheid als iemand met een gemiddeld ontwikkelingsverloop. Het gehechtheidsproces bij mensen met autisme begint met een achterstand, verloopt veel langzamer dan gemiddeld en gaat niet vanzelf verder.”

Nynke Zuurmond is op dit moment zelf bezig met gehechtheidonderzoek, in de hoop op een betere levenskwaliteit. “Ik heb al veel (cognitieve) trucjes geleerd en nog steeds ben ik op momenten aan het overleven. Ik wil beter mijn grenzen leren aanvoelen.” Nynke vertelde over hoe informatie verwerking bij haar verloopt: zij heeft allerlei mappen in haar hoofd, net als profielen van mensen die zij kent en zij beredeneert veelal wenselijk gedrag. Maar: elke dag en elke situatie is weer helemaal nieuw! Dit is zo ontzettend vermoeiend! Reden dus voor haar om gehechtheidsonderzoek te laten doen. Onlangs ontving ze een onderzoeksverslag van maar liefst 30 A4-tjes waar zij (en ook haar man als hechtingsfiguur) verder mee kan!

Jacqueline lichtte toe: “Een stilstand in de gehechtheidsontwikkeling wordt niet altijd herkend. Ontwikkeling van gehechtheid bij mensen met autisme is mogelijk, zolang je aansluit bij de ontwikkelingsfasen van de gehechtheid. Belangrijk hierbij is dat er naast aandacht voor het beredeneren vanuit cognitie vooral ook aandacht is voor het reageren vanuit (aan)voelen. Tot en met het moment dat mensen met autisme stukjes informatie aan elkaar kunnen koppelen is actieve nabijheid nodig, laat dus niet los voor die tijd. Vanaf fase 6 kun je als begeleider / ouder een stapje terug nemen: het vermogen tot automatiseren en generaliseren begint zich te ontwikkelen.”

In het tweede deel van het programma deelde Hanneke Poelmans haar zoektocht rondom het begrip ‘Autisme & Gehechtheid’. Hanneke is nu 36 jaar en heeft 2 jaar de diagnose autisme, ze wist in haar kindertijd niet dat ze autisme had. De ‘Van Dale’ is haar ‘bijbel’ en ook het startpunt van haar recente zoektocht naar haar eigen gehechtheid. In haar presentatie vertelde ze over hoe zij opgroeide en over de moeite die zij heeft/had met vriendschappen en emotieregulatie. Over haar schooltijd schreef zij eerder een mooie blog: ‘Drab met draadjes’.

Hanneke stipte de vraag ‘Wat is normaal?’ aan. We leven in een samenleving waar gedrag, wat enigszins afwijkt van het gemiddelde, snel als abnormaal wordt gezien. Juist voor mensen met autisme (en meer nog voor vrouwen dan voor mannen) ligt het camoufleren van gedrag en/of het aanleren van technieken om afwijkend gedrag te reguleren op de loer. Maar wat is normaal?

Ze sloot haar prachtige presentatie af met een dankwoord aan de hulpverlener die voor veel (ouders van) mensen met autisme op momenten in hun leven erg belangrijk is. Haar tips voor de hulpverlening zijn: oprechte belangstelling, een open houding en ‘laat ons niet alleen’.

In het afsluitende panel werd een groot aantal vragen van online kijkers behandeld, zowel door de 3 sprekers als door Nicole Baas van Karakter. Niet alle binnengekomen vragen kwamen aan bod. Angela nodigde alle deelnemers uit voor een online vragenuurtje op dinsdag 25 mei 2021.

Een greep uit de (online) reacties:

• Dank aan alle sprekers! Respect voor de ervaringsdeskundigen. Mooi, kwetsbaar en leerzaam voor mij als hulpverlener.
• Bedankt voor deze boeiende middag!
• Heel hartelijk bedankt!! en een groot compliment voor Nynke en Hanneke!!!
• Ik vond het een erg waardevol Webinar.
• Mooie kritische kijk op gehechtheid in jouw persoonlijk leven Hanneke, dank je daarvoor.
• Dank jullie voor de organisatie AKO!
• Bedankt voor de heldere uiteenzetting.
• Wowwwwww Hanneke deze komt binnen!! ‘Laat ons niet alleen, we hebben jullie nodig’
• Ik vond de kennisbijeenkomst écht waardevol! Dank je wel! Mijn oprechte complimenten!!
• Waardevolle sprekers die ook een duidelijke boodschap wisten te vertellen.

Naast de 220 online kijkers keken nog eens 156 mensen de live stream op een ander moment terug via een opname-link. In totaal wist het Autisme Kennisnetwerk Overijssel 376 mensen te bereiken met dit nieuwe programma: er is duidelijk behoefte aan meer kennis en (ervarings)verhalen over dit thema. 181 mensen krijgen een SKJ cerificaat uitgereikt (per mail).

Deze succesvolle blended bijeenkomst vond plaats in het Helmertheater in Enschede. Deelnemers namen via een online Q&A actief deel aan de bijeenkomst. Moderator Els de Vries gaf de vragen rechtstreeks door aan de sprekers en panelleden.

Binnen het Autisme Kennisnetwerk Overijssel is het proces van totstandkoming van een kennisbijeenkomst net zo belangrijk als de bijeenkomst zelf. Hier begint het (samen) leren. Tijdens de opening lichtte Angela dit proces kort toe:

• Het begon met een gesprek tussen Angela Thissen en Nynke Zuurmond eind 2020. Nynke vertelde dat ze met gehechtheidsonderzoek volgens de Yvonne Loekemeijermethode aan de slag zou gaan en haar ervaringen wel wilde delen. Ze benaderden Yvonne Loekemeijer en zo werd Jacqueline Dalinghaus, opgeleid in de methode, onderdeel van het organiserend comité.
• Op zoek naar een 2e ervaringsverhaal kwam Angela in gesprek met mensen met autisme, voor wie het thema ‘Autisme & Gehechtheid’ relatief nieuw was. Hanneke Poelmans wilde het begrip graag verder onderzoeken en haar ervaringen delen tijdens de bijeenkomst.
  Deelnemers dienden voorafgaand aan de bijeenkomst hun vragen al in: de meeste vragen gingen over (1) differentiatie tussen hechting en autisme (wat de is invloed op elkaar en hoe kun je het van elkaar scheiden) en (2) ouders met autisme en hun hechting met hun kinderen. Op zoek naar aanvullende expertise voor in het panel was Nicole Baas (Karakter) bereid om mee te doen.
• De techniek werd deze middag verzorgd door Roland van Doorn en Patrick Wilbrink van Mediant. Via een MS Teams Live Gebeurtenis werden alle presentaties en het panelgesprek vanuit het Helmertheater in beeld gebracht voor online kijkers. In tegenstelling tot een Webinar (waarbij ieder vanuit huis aanwezig is) kon zo toch ook wat ‘sfeer’ geproefd worden!

Deze bijeenkomst was gratis voor alle AKO leden en voor (naasten van) mensen met autisme. Deelnemers ontvingen na afloop per mail een SKJ scholingscertificaat (3 punten, informeel leren) voor hun deelname.