De oorsprong van de regionale netwerken ligt in het landelijke convenant autisme in 1999. VWS adviseerde, naar aanleiding van een nota door de Nederlandse Vereniging voor Autisme, met alle belanghebbende partijen concrete afspraken te maken ten aanzien van de zorg aan mensen met autisme en hun naasten.

In de periode 2004 -2008 is met subsidie VWS door een projectleider, vanuit MEE organisaties, regionale intersectorale autismenetwerken opgezet in heel Nederland.

Rond 2015 waarin de decentralisatie van overheidstaken naar gemeenten plaatsvond veranderde er veel voor zorgaanbieders en ook voor MEE. De netwerken kregen het zwaar, zeker de netwerken die weinig/geen cofinanciering hadden en grotendeels door MEE gefinancierd werden. Netwerken hielden op te bestaan en het landelijk dekkend netwerk brokkelde langzaam af. Het is ook in die periode dat het landelijk convenant niet herijkt of opnieuw ondertekend werd.

Een aantal branche organisaties vond het voortbestaan van de regionale netwerken van groot belang en vroeg subsidie aan met als resultaat een tweejarige subsidie in 2016-2017 met als titel ‘Duurzame verankering regionale autismenetwerken’. Met deze subsidie is een bijna geheel landelijk dekkend netwerk met regionale autismenetwerken gerealiseerd, de functionaliteiten van de netwerken inzichtelijk gemaakt en een start gemaakt van een lerend netwerk voor coördinatoren.

De vervolgsubsidie oktober 2018- 2022 met als titel ‘Doorontwikkeling Regionale Autismenetwerken’ staat de doorontwikkeling centraal waarin het stimuleren van de eigen regie, zelfstandigheid en continuïteit van de regionale netwerken en het vergroten van de onderlinge kennisuitwisseling.

Een landelijk dekkend netwerk en financieel onafhankelijk is dus niet bereikt. Dat is jammer. Maar…………..inhoudelijk is er een behoorlijke verbeterslag gemaakt. Er is een landelijk netwerk gevormd door de coördinatoren waardoor zij faciliterend aan de regio’s zijn. Hierdoor is inzichtelijk:

• Waarom autismenetwerken nodig zijn
• Welke sleutelrol netwerken vervullen
• Wat autismenetwerken doen – regionaal en landelijk
• Beweging en ontmoeting in de regio en landelijk
• Welke inzet nodig is aan coördinatie en faciliteiten

Nederland kent een wijdvertakte infrastructuur rondom autisme – zowel regionaal als landelijk. Op regionaal niveau bieden talloze grotere en kleinere organisaties ondersteuning aan mensen met autisme, soms gedurende de hele levensloop, vaker gericht op een bepaalde levensfase, levensdomein of doelgroep. Op landelijk niveau zijn er vele projecten, initiatieven en netwerken waarin mensen met en zonder autisme samen werken aan betere autismezorg en/of het versterken van de participatie, emancipatie, mogelijkheden en kansen voor mensen met autisme.

Om te kunnen profiteren van dit woud aan kennis en aanbod is het nodig om deze infrastructuur te ontsluiten op een manier die duurzaam bijdraagt aan het bevorderen van onderwijs, wonen, arbeid, vrije tijd, relaties, gezondheid en een sociaal netwerk dat goed geregeld, bereikbaar en betekenisvol is voor alle mensen met autisme. Online platforms zoals www.autismewegwijzer.nl leveren hieraan een waardevolle bijdrage, maar het ontwikkelen, delen en borgen van autismekennis blijft een dynamisch proces en mensenwerk. Om dit effectief te kunnen doen is coördinatie nodig op zowel regionaal als landelijk niveau.

In de verbinding ontstaat de beweging. Het uitgangspunt van de autismenetwerken is dat het creëren van verbinding cruciaal is om tot oplossingen te komen. Mensen komen tot bloei als ze zich verbonden voelen met de mensen in hun omgeving. Dat geldt voor netwerkpartners met en zonder autisme. Bij alles wat de autismenetwerken doen wordt uitgegaan van het bredere perspectief en gekeken naar de samenhang tussen de verschillende levensgebieden. Het belang van mensen met autisme en hun naasten is hierbij altijd het vertrekpunt en zij zijn daarom steeds op één of andere manier betrokken bij alle activiteiten van het autismenetwerk.

De regionale autismenetwerken zorgen voor verbinding en kennisuitwisseling in de regio. Het landelijk autismenetwerk zorgt voor verbinding en kennisuitwisseling tussen coördinatoren en kennisinitiatieven op landelijk niveau.

Samen zorgen de regionale coördinatoren en de landelijke coördinator[1] voor meer samenhang. Zij bieden een platform voor innovatie van op landelijk niveau ontwikkelde producten (denk aan producten van de Academische Werkplaats Autisme) en zorgen zo voor beter passende zorg en daardoor lagere zorgkosten. De autismenetwerken dragen op die manier concreet bij aan afspraken zoals gemaakt in het Regeerakkoord, Nationaal Preventieakkoord en de Hervormingsagenda Jeugd. Momenteel zijn 510 organisaties aangesloten bij de 19 regionale autismenetwerken.

De regionale autismenetwerken en het landelijk autismenetwerk hebben een structuur waarbinnen ontwikkeling, bestendiging en vernieuwing heeft plaats gevonden. Hiervoor zijn de volgende randvoorwaarden ingezet:

Regionale randvoorwaarden:

• eigenaarschap: regionale organisatie(s) met rol van werkgever, voorzitter en penvoerder;
• regionaal convenant: verbinding en commitment op organisatie- en bestuursniveau;
• jaarplan en jaarverslag (volgens format): activiteiten en financiering gericht op regionale ontmoeting, kennisdeling en -ontwikkeling,
• ontsluiten informatie, signaleringsfunctie, inzet van ervaringsdeskundigen en vernieuwing;
• regionale coördinator: eerste aanspreekpunt binnen en buiten het netwerk, ‘matchmaker’, aanjager van regionale kennisdeling en katalysator voor vernieuwing, zij houden het netwerk in beweging en zorgen voor verbreding en verdieping in het netwerk;
• regionale website: vindbaarheid netwerkpartners, regionaal nieuws en activiteiten.

Landelijke randvoorwaarden:

• eigenaarschap: organisatie met rol van werkgever en penvoerder;
  landelijke coördinator: eerste aanspreekpunt voor regionale coördinatoren en externe stakeholders, projecten en initiatieven, aanjager van landelijke kennisdeling;
• coördinerende groep: kerngroep regionale coördinatoren die zorgen voor facilitering van de regionale netwerken;
• handreikingen: faciliterend en richtinggevend voor regionale convenanten en jaarplannen;
• contacten met stakeholders uit landelijke netwerken rond autisme (zoals VAB, NVA, PAS, AWA, NIPA, Autisme en het jonge kind, (L)VB en autisme) en andere netwerken (Iederin, Mind, Movisie, Balans);
• landelijke website: vindbaarheid regionale netwerken, landelijke kennisdeling en activiteiten.

• Format voor het regionaal jaarplan en jaarverslag met doelen en activiteiten
• Handvatten voor samenwerken met mensen met autisme
• Nauwe samenwerking en deelname klankbordgroep Levensloopbegeleiding (VAB)
• Kennis over werken in netwerken
• Pilot in 3 regio’s voor monitor om vragen te registreren
  Logo en start website

• Evaluatie en bijstelling ‘Handreiking samenwerking met mensen met autisme in de regionale autismenetwerken
• Evaluatie en bijstelling ‘monitor’ – registratie vragen die via het netwerk gesteld worden.
• Online coördinatorenoverleg (april) – Inzoomen op de signaalfunctie die we als netwerken in de regio hebben: uitwisseling gebruik monitor vragen.
• Bundeling input vanuit interviews en stuurgroepen regionale netwerk: “Hoe verder en wat nodig aan financiering na 2023?”
  Vervolg aanvraag subsidie na 2023 (deze is niet gehonoreerd)
• Agenda bijhouden van landelijke Webinars georganiseerd door stakeholders en de regionale netwerken.
• Samenwerking met Ik ben op zoek naar | Wegwijzer Autisme (en format voor de regionale netwerken om hun aangesloten organisaties te informeren over hun aanbod plaatsen op wegwijzer-autisme.nl)
• Elk netwerk etaleert een activiteit door filmpje, podcast of foto
  Coördinatoren gaan naar Breda – 15 juni – uitwisseling en livestream
• Livestream waarin landering etalagepagina
• Factsheet met resultaten regionale netwerken 2021
• Gesprekspartner aan de Informatietafel Autisme met als resultaat de brochure; “Diagnose autisme en dan….”
• Online coördinatoren overleg (okt) – Hoe verder in 2023 zonder subsidie.
• Individuele overleggen met stakeholders (NVA, VAB, AWA, Wegwijzer-autisme, WerkWeb Autisme, Autisme en jonge kind, Autisme Digitaal, MEE nl)
• Factsheet met resultaten regionale netwerken 2022